فضای مجازی در توسعه گردشگری ایران نقش بسیاری داشته و به همین خاطر، طراحی و راهاندازی وبسایتهای مراکز فعال گردشگری کشورمان در سالهای اخیر، شتاب خوبی را تجربه میکند.
۱-درباره ما، درباره ما باشد
پرتالهایی که در زمینه گردشگری فعالیت دارند، مخاطبان گستردهای دارند. کاربران عادی تا متخصصان گردشگری و حتی غیر گردشگری نیز، مخاطب این درگاهها هستند. سایتهای گردشگری، سایت اطلاعرسانی کارخانجات صنعتی نیستد که مخاطب خیلی خیلی خاص داشته باشند. پس باید وقتی کاربری وارد پرتال میشود، درک خوبی از ماموریتهای اطلاعرسانی سایت و مجموعهای که آن را مدیریت میکنند، داشته باشد. درباره ما خوب را در حوزه گردشگری بعدا بیشتر توضیح خواهیم داد. درباره ما، باید واقعا درباره ما باشد. این که رسم شده است عنوان: ما جمعی از دانشجویان و فعالان گردشگری که فلان سایت را راهاندازی کردیم و . . . . ۴ خط توضیح غیر شفاف دیگر، این روش خوبی برای درباره ما نیستند.
معمولا در بخش “درباره ما”، تلاش میشود که به معرفی هیات مدیره و مسئولان سایت در عرصهای که فعالیت میکنند نیز بپردازیم، تا مخاطبان سایت، درک بهتری نسبت به سایت و مدیران آن داشته باشند. دنیای مجازی، دنیای اطلاعرسانی چندبعدی فرصتآفرین است. موتورهای جستوجو، با اطلاعات درباره ما سایتهای گردشگری، میتوانند به معرفی بهتر سایت در بانک اطلاعاتی خود اقدام کنند.
۲-نقشه سایت فراموش نشود
نقشه سایت، موضوعی مورد غفلت قرار گرفته در بسیاری از وبسایتهای گردشگری کشور است. نقشه سایت یعنی این که فلان قسمت درباره چه موضوعی صحبت میکند. مثلا اگر در سایتی، درباره گردشگری سلامت، گردشگری روستایی، توسعه پایدار، هتلهای کپری، میراث فرهنگی ناملموس و امثالهم سخن به میان میآید و سرویسهایی در این عرصه طراحی و راهاندازی شده است و برخی از کاربران، درک درستی نسبت به این موضوعات ندارند، با نقشه سایت، به معرفی این سرویسها و زیرمجموعهها اقدام کنید. مثلا سرویس گردشگری سلامت سایت، باید در بخش نقشه سایت، به این موضوع اشاره کند که اساسا، کار این سرویس چیست و چه موضوعاتی را پوشش میدهد. معرفی درختی بخشهای مختلف سایت در بخش نقشه سایت، یکی از روشهای بهینه معرفی بهتر وبسایت در این قسمت است. به هر حال، موضوع site map، مانند about us، در وبسایتهای دولتی گردشگری ایران که دهها سرویس و منو را در درگاه خود به اطلاع مخاطبان میرسانند، ضروری بوده و وب مسترهای محترم، میبایست در راستای تکریم مخاطبان در فضای مجازی، نسبت به طراحی این بخش اقدام کنند. استفاده از تجارب سایتهای دولتی گردشگری اروپایی در این عرصه، خالی از لطف نیست.
۳-اطلاعرسانی تکزبانه ممنوع
دنیای گردشگری، دنیای چندزبانه است. چه در این عرصه وبلاگ راهاندازی کنید و چه وبسایت و حتی خبرگزاری، اگر تکزبانه اطلاعرسانی کنید، در واقع فرصتهای خوب و بی شمار ارتباط با فعالان گردشگری کشورهای گوناگون را از دست خواهید داد. قرار نیست کل سایت بیش از ۱ زبان اطلاعرسانی کند. همین که بخشهایی از درگاه هر روز به زبانی غیر فارسی باشد، در معرفی سایت به موتورهای جست وجو و افزایش page view و همچنین تعامل گسترده با کاربران و فعالان بالقوه گردشگری کشورهای مختلف، تاثیرگذار خواهد بود. اطلاعرسانی به زبان اسپانیولی و حتی آلمانی و چینی، سیلی از کاربران مشتاق به سفر به ایران را از طریق گوگل به سایت شما جذب میکند. این موضوعی است که در بسیاری از سایتهای گردشگری خصوصی و دولتی ایران مورد عفلت واقع شده و در واقع، میتواند برگ برنده باشد.
درباره اطلاعات روز گردشگری ایران و معرفی مقاصد گردشگری کشورمان در فضای مجازی به زبان چینی و حتی آلمانی، محتوای زیادی در دسترس نیست و قطعا برای گردشگری آلمانی و چینی، مشاهده اطلاعات گردشگری کشورمان به این زبانها، جذابیت بیشتری نسبت به بررسی محتوای انگلیسیزبان خواهد داشت. راهاندازی چند صفحه از یک سایت گردشگری دولتی یا خصوصی به ۱۰ زبان زنده دنیا، حدود ۱ میلیون تومان هزینه دارد، اما ظرفیتی که از طریق معرفی چندزبانه سایت به موتورهای جستوجو به ارمغان میآید، بسیار بیشتر از هزینههای اولیه خواهد بود که باید به آن توجه داشت. اکنون گردشگران کمتر به تلویزیون و مجلات و کتابها برای بررسی مقاصد گردشگری دنیا رجوع میکنند و اطلاعرسانی اینترنتی، حرف اول و آخر را میزند. این موضوع را باید وب مسترها در ذهن داشته باشند و اطلاعرسانی چندزبانه سایت گردشگری خود را برای جذب بهتر مخاطب بینالمللی و فواید پس از آن، در نظر بگیرند.
۴-فرم ارتباطی هوشمند
فرم ارتباط هوشمند، موضوعی کاملا غفلت شده است. خیلیها دوست دارند با درگاههای اینترنتی گردشگری در تعامل باشند. مشاوره بگیرند، اطلاعات و نظر بدهند و امثالهم. مخصوصا برای سایتهای دولتی موزه ها، کاخها و غیره. فرم ارتباطی حرفهای یعنی فرم، فیلدهای مختلف داشته باشد و کاربران سایت پس از تکمیل هر فرم، کد رهگیری الکترونیکی دریافت کنند. همچنین، نسخهای از نامه ارسال شده به سایت، به پست الکترونیک آنها نیز ارسال شود که از دریافت نامه خود به مسئولان سایت، مطمئن شوند. این یعنی تعامل حرفهای اثربخش و فرصتآفرین. بله! فرم الکترونیکی خوب، میتواند سبب رونق کسب و کار شود. شما باید فضای تعاملی خوبی برای ارتباط کاربران با خود ایجاد کنید. هر اندازه این فضا، تعاملی و هوشمند باشد و از قابلیتهای شبکه اجتماعی برای توسعه این فضا به خوبی استفاده کنید، مخاطب بیشتر داشته و بازدید بهتری را برای صفحات سایت تجربه خواهید کرد. مخاطبان سایتهای گردشگری را سنین مختلف و قشرهای گوناگون مردم تشکیل میدهند. همه در طول زندگی خود، تجربه سفر و تفریح داشته و دوست دارند در فلان سایت و شبکه، نظرات و گفتارهای خود را با دیگران به صورت متنی و تصویری به اشتراک بگذارند. فرمهای ارتباط با ما، میبایست چنین فرصتی را در اختیار کاربران قرار دهد. مشتری، همه چیز است . . .
۵-شبکههای اجتماعی
بیش از نیم میلیارد کاربر اینستاگرام و بیش از یک میلیارد کاربر فیسبوک، در کنار مخاطبان میلیونی وبسایت یوتیوب شرکت گوگل، تنها بخشی از ظرفیت شبکههای اجتماعی روزگار عصر ما را تشکیل میدهند. اکنون، فایلهای تبلیغاتی عرصه گردشگری در میان مطالب شبکه فیسبوک در حال افزایش است و کانالهای تلگرام و وایبر نیز در به اشتراکگذاری محتواهای متنی و ویدئویی، بسیار فعال هستند. از این ظرفیت رایگان و ناب، باید در عالیترین سطح ممکن استفاده کرد. مخصوصا سایتهای گردشگری که مخاطب عمومی و محتوای جذاب دارند و به قولی، خوراک به اشتراکگذاری خوبی برای این شبکهها هستند. همه سایتهای خصوصی و دولتی گردشگری ایران، بایستی از ظرفیتهای اطلاعرسانی گسترده در شبکههای اجتماعی به بهترین نحو ممکن استفاده کنند. این ظرفیتها، نباید مورد غفلت قرار گیرند. فهرست صفحات شخصی پربیننده در توییتر و اینستاگرام نشان میدهد که موضوعات سبک زندگی، مد و مسائل گردشگری و خبری، همواره با استقبال مخاطبان این شبکهها همراه است.
خیلیها در شبکههای اجتماعی، خبر ندارند که در فلان موزه و کاخ و کتابخانه و فرهنگسرا و گالری در تهران و دیگر شهرهای کشور چه رویدادهایی در حال انجام است. همه نیز فرصت مراجعه به سایتهای خبری و گردشگری را ندارند. اما وقتی مطالب سایتهای گردشگری کشورمان در شبکههای اجتماعی به اصطلاح share میشود، صدها هزار نفر ظرف چند ثانیه یا چند دقیقه مطلع میشوند. این ظرفیت اطلاعرسانی چندزبانه را بایستی در شبکههای اجتماعی قدر دانست و توسعه داد. این وظیفه مهم وب مستر سایتهای گردشگری ایران است. قدرت شبکههای اجتماعی، یعنی قدرت هشتگ و لایک و share. کل سایتهای فعال در عرصه گردشگری ایران، چه دولتی چه خصوصی، بایستی در فضای SOCIAL NETWORK داخلی و بینالمللی فعال باشند. این اشکال به اکثر سایتها وارد است. وب مسترها توجه کنند!
۶-اطلاعرسانی مالتیمدیا
دنیای گردشگری، فقط دنیای متن و عکس نیست! قدرت اطلاعرسانی که یک ویدئوی ۲۰ ثانیهای دارد، شاید یک کتاب نداشته باشد. مخصوصا در دنیای رنگارنگ و شاد گردشگری که خیلی متنمحور نیست و نمیتوان مطالب این عرصه را مانند عرصه پتروشیمی و علوم سیاسی و تاریخ، به رشته تحریر درآورد. سایتهای این عرصه، میبایست بخش مالتیمدیای قوی داشته باشند تا برای هر مطلبی، تا حد امکان فایل ویدئویی مرتبط ارائه شود و زمینه بازاریابی و اطلاعرسانی قوی و غیر مستقیم خود را نیز فراهم کنند. وقتی درباره گردشگری سینمایی یا ورزشی صحبت میکنید یا درباره غارهای ایران و کارآفرینان گردشگری ایران مطالبی ارائه میشود، می توان فورا کاربران را از طریق بخش مالتیمدیا، به تماشای فایلهای ویدیویی مرتبط فراخواند. مطالبی که در فهم بهتر و بیشتر مخاطبان از چنین مفاهیمی تاثیرگذار است. بنابراین، اطلاعرسانی مالتیمدیا، برگ برنده و الفبای اطلاعرسانی در عرصه گردشگری مجازی است که باید به آن توجه داشت.
۷-لینکهای ناوبری
لینک ناوبری یعنی این که از همه صفحات سایت بتوان با بخشهای اصلی در ارتباط بود و نیاز به زدن کلی دکمه back و forward نباشد تا به صفحات اصلی هدایت شوید. چنین ایرادی در بسیاری از وبسایتهای گردشگری کشور مشاهده میشود که بهتر است، برطرف شود.
۸-پیوندهای مفید
در عرصه گردشگری چه سایت دولتی باشد و چه خصوصی، ارائه مجموعهای دسته بندیشده از سایتهای فعال در عرصه گردشگری ایران، میتواند تاثیرات اطلاعرسانی خوبی بر کاربران سایت بگذارد. راهنمای تخصصی گردشگری، از طریق دایرکتوری لینکها، اهمیت فراوانی دارد. قرار نیست فقط رقبا را معرفی کنید اما وقتی درباره کاشان و نراق و کرمان و بتهجقه مطلب گذاشته میشود، بد نیست که پرتالهای مرجع این حوزهها نیز معرفی شود تا وبسایت گردشگری، یک خبرگزاری خشک و صرف نباشد بلکه یک مجله اینترنتی تعاملی هوشمند باشد. این انتظار از درگاههای گردشگری ایران در فضای اینترنت، انتظار به حقی است که وبمسترها باید به اجرای آن اهتمام ورزند. هر اندازه تبادل لینک بین صفحات سایت و بین وبسایتها بیشتر شود، سایتها بهتر معرفی خواهند شد. بنابراین، به سایتهای دولتی کشور توصیه میکنیم که حتما به معرفی کلیه سایتهای گردشگری ایران در بخش پیوندهای مفید اقدام کنند. همچنین، سایتهای غیر دولتی ایران در عرصه گردشگری نیز به معرفی درگاههای رسمی ایران در این عرصه اهتمام ورزند و تنها به ارائه یک URL اکتفا نکنند. مثلا اگر سایت صندوق احیا و بهره برداری از آثار تاریخی کشور معرفی میشود، ۲ خط اطلاعات درباره این سایت و اهدافش ارائه شود تا خواننده، پیش از ورود به سایت، درک درستی درباره سایت معرفی شده داشته باشد. این امر، معرفی بهتر صفحات سایت به موتورهای جست و جو را نیز در پی خواهد داشت. فراموش نکنید که امروزه بیش از نیمی از مراجعات به سایتها، از طریق SEARCH ENGINE رخ میدهد.
۹-خبرنامه الکترونیکی و app
همه دوست دارند از مطالب گردشگری و سفر و تفریح دائم اطلاع داشته باشند. همه کاربران هم عضو تلگرام و دیگر شبکههای اجتماعی نیستند. خبرنامه الکترونیکی میتواند هر هفته، موضوعات جالب را با دستهبندی و خلاصهنویسی، در اختیار جامعه مخاطبان قرار داده و شمار کاربران سایت را نیز افزایش دهد. به این برگ برنده توجه کنید. راهاندازی خبرنامه الکترونیکی، هزینه بر نیست. اما بازخورد خوبی برای سایت ایجاد خواهد کرد چرا که کاربران، معمولا مطالب خبرنامه به خصوص عکسها را، با دیگران در شبکههای اجتماعی یا گروههای ایمیلی به اشتراک میگذارند. برای معرفی بهتر سایت در بخش خبرنامه، همه تصاویر را با برند سایت خود، همراه کرده و کپی رایت را نیز رعایت کنید. بهتر است، خبرنامه الکترونیکی از طریق اپلیکیشنی که برای سایت طراحی میشود، به اشتراک گذاشته شده تا مخاطبان بیشتری را جذب کند. قدرت app در کسب و کار مجازی را فراموش نکنید. مخصوصا برای سایتهای گردشگری، وجود اپ، یک ضرورت غیر قابل انکار است. در ایران، ۲۰ میلیون گوشی هوشمند در دسترس کاربران جامعه اطلاعاتی کشور است که فرصت خوبی را برای تبلیغات در اختیار سایتهای گردشگری ایران قرار میدهد.
۱۰-نوع فونت و رنگ پرتال
اگر نوع فونت و رنگ محتوای پرتالهای گردشگری فقط با پسزمینه سیاه و فونتهای عجیب و غریب همراه باشد، خیلی با استقبال مخاطبان این صفحات که بعضا افراد عادی هستند، مواجه نخواهد شد. بارگذاری ساده و شیکی که در سایتهای تخصصی گردشگری و پرتالهای رسمی گردشگری غربی مشاهده میشود، می تواند الگوی خوبی برای وب مسترها باشد.