هر فرد یا گروهی از افراد که اقدام به طراحی وب سایت برای یک موسسه و یا … می کنند، علاقمندند کاربران زیادی در اینترنت داشته باشند. رسیدن به این هدف فراهم نمی شود مگر با رعایت اصول و قواعد مشخصی در فرایند طراحی، که در این مطلب و مطالب بعدی به بیان مهمترین آنها می پردازیم.
مراحل پیاده سازی وب سایت
۱- نیازسنجی
مرحله اول، اهدافی را که باید وب سایت به آن برسد مشخص می نماید.مشخص بودن اهداف علاوه بر اینکه به طراح کمک می کند در حداقل زمان، کار را به پایان برساند. موجب می شود و محصول نهایی بیشترین رضایت مندی را در پی داشته باشد.
عمده ترین موارد قابل طرح در این بخش شامل :
مصاحبه با فرد سفارش دهنده و کارکنان و تعیین نیازمندی ها
بازدید از روند فعالیت در سیستم و شناخت مراحل آن
شناخت مخاطبین
انتخاب سرویس مورد نیاز برای کنترل و اجرای وب سایت (PHP,ASP,….)
انتخاب بانک اطلاعاتی مورد نیاز برای نگهداری اطلاعات
امکانات لازم برای سیستم که شامل تصویر،صوت،انیمیشن،فرم و …
مستند سازی اولیه از اطلاعات بدست آمده
فناوری های مورد نیاز مانند پراخت اینترنتی و …
امکان استفاده از فناوری ها، معمولا در وب سایت های پویا وجود دارد که موضوع طراحی صفحات وب پیشرفته است. در وب سایت های پویا، از پایگاه داده و سرویس دهنده های مخصوصی استفاده می شود، که باید در مراحل قبل از پیاده سازی وب سایت، نیازمندی های آن را در این زمینه ها بررسی نمود.
۲- معماری اطلاعات
در این مرحله براساس نیازسنجی های انجام شده در مرحله قبل و نتایج بدست آمده، آن را در قالب یک ساختار داده ای طراحی و چیدمان آن را مشخص می نماییم.
تعدادی از این موارد عبارتند از :
انتخاب نام دامنه برای وب سایت : نام و پسوند دامنه باید متناسب با نام سازمان و نوع عملکرد آن باشد.
تعیین عناوین صفحات : عنوان باید مناسب و متناسب با محتوی صفحات، انتخاب گردد.
طراحی ساختار سایت : ساختار زیر بنایی صفحات یک وب سایت باید دنباله رو عملیات آن باشد که در مرحله نیازسنجی با توجه به فعالیت های انجام شده تعریف شده اند. طراحی ساختار و مشخص نمودن نحوه ارتباط صفحات با یکدیگر، پیاده سازی عملی، طراحی و پیاده سازی صفحات وب را ساده می نماید.
در نحوه سازمان دهی صفحات وب سه نوع ساختار مهم وجود دارد:
سایت ترتیبی
سایت سلسله مراتبی
سایت تارعنکبوتی
سایت ترتیبی (خطی) : در این سختار دستیابی به یک صفحه وب فقط از طریق صفحات قبلی و بعدی آن امکان پذیر است. در این ساختار کنترل تقریبا در دست کاربر نیست.
سایت سلسله مراتبی : این ساختار دارای انعطاف بیشتری نسبت به ساختار قبلی می باشد و ارتباط صفحات براساس ساختار عملیاتی مشخصی، تعریف شده است.
سایت تارعنکبوتی : در این ساختار دسترسی به هر صفحه از جند صفحه دیگر امکان پذیر است.
نکته : در صورت نیاز برای طراحی ساختار و پیاده سازی وب سایت می توان از هر سه ساختار گفته شده در طراحی قسمت های مختلف آن به صورت مجزا استفاده نمود.
سازماندهی اطلاعات : بهتر است محتویات وب سایت و ارتباطات بین آنها در قالب یک دیاگرام ارائه گردد.
۳- طراحی
در این مرحله، ساخت و پیاده سازی وب سایت براساس ساختار کلی تعیین شده، آغاز می شود. طراح وب هنگام شروع عملیات طراحی سایت، باید یک طرح و نقشه کلی در زمینه نوع منوها، دکمه ها و نحوه ارتباط با صفحات دیگر و همچنین محل و اندازه اشیاء موجود در صفحه وب داشته باشد.
نکات بسیاری وجود دارد که باید در طراحی کلی وب سایت و یا در طراحی صفحات به صورت مجزا در نظر گرفته شوند.برخی نکات مهم در طراحی کلی وب سایت عبارتند از :
در صورت وجود انیمیشن در صفحه اول امکان صرف نظر کردن از مشاهده آن وجود داشته باشد.
هدف از راه اندازی و پیاده سازی وب سایت برای بازدیدکنندگان کاملا مشخص باشد.
نقشه سایت در کلیه صفحات موجود باشد.
دسترسی به صفحه اصلی از تمام صفحات سایت امکان پذیر باشد.
در صورت چند زبانه بودن سایت آیکونی معین برای تغییر زبان در نظر گرفته شود.
محل قرارگیری آیکن های اصلی در کلیه صفحات مشخص و یکسان باشد.
امکان انتقال اطلاعات سایت به بازدید کننده وجود داشته باشد.
در صورت نیاز به نرم افزاری خاص برای مشاهده محتویات سایت، امکان دسترسی به نرم افزار مورد نظر برای بازدید کنندگان وجود داشته باشد.
مشاهده صفحات سایت در حالات مختلف نمایش، بدون اشکال باشد(مفهوم رسپانسیو بودن صفحات).
امکان جستجو در مطالب وب سایت و اتصال به آن فراهم باشد.
تدابیر بهینه سازی برای موتور های جستجو (مفهوم سئو SEO ) برای سایت اندیشیده شود.
امکاناتی برای آگاهی بازدید کنندگان از موقعیت جاری آنها در وب سایت وجود داشته باشد.
امکاناتی برای دریافت نظرات، انتقادات و پیشنهادات بازدیدکنندگان موجود باشد.
اطلاعاتی در مورد سازمان و مشخصات سفارش دهنده در سایت موجود باشد.
اطلاعات مربوط به تهیه کننده و زمان تهیه وب سایت موجود باشد.
امکان ارسال پرسش برای بازدیدکنندگان وجود داشته باشد.
برخی نکات مهم در طراحی وب عبارتند از :
طراحی صفحات و کلیه اجزای آنها بر مبنای اصول گرافیکی باشند.
سرصفحه، بنر و محتوی سایت روشنگر موضوع و اهداف وب سایت باشد.
طرح، رنگ و محل قرارگیری اشیاء متناسب با محتوی صفحات باشد.
تصویر و اشیاء موجود در صفحات از وضوح و کیفیت مناسب برخوردار باشند.
از امکانات صوتی و تصویری برای افزایش جذابیت صفحات و جلوگیری از یکنواختی استفاده شود.
در طراحی و انتخاب انواع اشیاء موجود در صفحه، مخاطبین وب سایت و سلیقه های آنها در نظر گرفته شود.